Meso-zeaxanthine, zeaxanthine en luteïne zijn vetoplosbare xanthofyl carotenoïden met dezelfde molecuulformule, maar ieder een iets andere ruimtelijke structuur (stereo-isomeren). De drie antioxidanten concentreren zich in hoge mate in oogweefsels (met name in de macula lutea ofwel gele vlek, het gebied van het netvlies waarmee scherp zien en het waarnemen van kleuren mogelijk is) en beschermen tegen oogziekten, waaronder leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie (AMD), de belangrijkste oorzaak van blindheid in westerse landen. Het gele maculapigment bestaat uit gelijke hoeveelheden luteïne, zeaxanthine en meso-zeaxanthine, waarbij luteïne met name in het perifere gebied, zeaxanthine in het middengebied en meso-zeaxanthine in het centrum van de macula te vinden is. Vermoedelijk biedt meso-zeaxanthine fotoreceptoren de beste bescherming tegen oxidatieve beschadiging. De drie xanthofyl carotenoïden, ook aanwezig in hersenweefsel, zijn belangrijk voor de hersenfunctie (cognitie) gedurende het hele leven.
Luteïne en zeaxanthine zijn in kleine hoeveelheden aanwezig in onder meer groene bladgroenten en gele en oranje groenten en fruit. Meso-zeaxanthine komt vrijwel niet in onze voeding voor en wordt (onder meer) in oogweefsel gevormd via enzymatische omzetting van luteïne. Meso-zeaxanthine kan ook als voedingssupplement worden ingenomen, bij voorkeur in combinatie met luteïne en zeaxanthine. Naast sterke antioxidantactiviteit heeft meso-zeaxanthine tevens krachtige ontstekingsremmende, weerstandsverhogende, ontgiftende, leverbeschermende, antimutagene en anticarcinogene eigenschappen.
Garnalen, forel, huid van zalm en sardine, groot afrikaantje (Tagetes erecta)
Algemene adviesdosering: 10-20 mg/dag of 0,5 mg/kg/dag tot een maximum van 3 mg/kg/dag.
Suppleer meso-zeaxanthine bij voorkeur in combinatie met luteïne en zeaxanthine. Voor bescherming van de ogen en hersenen is suppletie met meso-zeaxanthine, luteïne en zeaxanthine in een verhouding van 10:10:2 gunstig gebleken.
Suppletie met meso-zeaxanthine zeer veilig in de geadviseerde doseringen en de ADI (acceptable daily intake) voor mensen is 3 mg/kg/dag. In toxicologisch (dier)onderzoek is vastgesteld dat de NOAEL (no observed adverse effect level) voor meso-zeaxanthine hoger is dan 200 mg/kg/dag.
1. Nolan JM et al. What is meso-zeaxanthin, and where does it come from? Eye (Lond). 2013;27(8):899-905.
2. Bernstein PS et al. Lutein, zeaxanthin, and meso-zeaxanthin: The basic and clinical science underlying carotenoid-based nutritional interventions against ocular disease. Prog Retin Eye Res. 2016;50:34-66.
3. Scripsema NK et al. Lutein, zeaxanthin, and meso-zeaxanthin in the clinical management of eye disease. J Ophthalmol. 2015;2015:865179.
4. Crosby-Nwaobi R et al. An exploratory study evaluating the effects of macular carotenoid supplementation in various retinal diseases. Clin Ophthalmol. 2016;10:835-44.
5. Ma L et al. Lutein, zeaxanthin and meso-zeaxanthin supplementation associated with macular pigment optical density. Nutrients. 2016;8(7). pii: E426.
6. Sabour-Pickett S et al. Supplementation with three different macular carotenoid formulations in patients with early age-related macular degeneration. Retina. 2014;34(9):1757-66.
7. Moschos MM et al. Effect of carotenoids dietary supplementation on macular function in diabetic patients. Eye Vis (Lond). 2017;4:23.
8. Firdous AP et al. Anti-inflammatory potential of carotenoid meso-zeaxanthin and its mode of action. Pharm Biol. 2015l;53(7):961-7.
9. Firdous AP et al. Anti-mutagenic and anti-carcinogenic potential of the carotenoid meso-zeaxanthin. Asian Pac J Cancer Prev. 2010;11(6):1795-800.
10. Rebecca P et al. Supplemental retinal carotenoids enhance memory in healthy individuals with low levels of macular pigment in a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. J Alzheimers Dis. 2018;61(3):947-961.
11. Kelly D et al. Cognitive function and its relationship with macular pigment optical density and serum concentrations of its constituent carotenoids. J Alzheimers Dis. 2015;48(1):261-77.
12. Xu X et al. Safety evaluation of meso-zeaxanthin. Food Control 2013;32(2):678-686.