Collageenvezels zijn de belangrijkste extracellulaire eiwitten in het lichaam. In de extracellulaire matrix zorgt collageen primair voor structuur, samenhang, elasticiteit en stevigheid van de verschillende soorten bindweefsel, waaronder de huid, kraakbeen, botten, pezen, ligamenten (gewrichtsbanden) en bloedvaten. Er zijn maar liefst 28 typen collageen; de meeste weefsels en organen bevatten verschillende typen collageen. Meer dan 90% van het collageen in het lichaam bestaat uit collageen type I. Type I is het belangrijkste type collageen in onder meer de huid, botten, pezen en bloedvaten. Naast type I bevat de huid ook een beetje collageen type III. De extracellulaire matrix van de huid bestaat voor ongeveer driekwart (drooggewicht) uit collageen.
Suppletie met gehydrolyseerd collageen helpt bij de aanmaak van nieuwe collageenvezels in de (ouder wordende) huid. Gehydrolyseerd collageen (ook wel collageenhydrolysaat genoemd) is collageeneiwit dat door enzymen met behulp van water (‘hydrolyse’) in kleine stukjes is geknipt zodat korte ketens van aminozuren overblijven. Deze korte ketens worden collageenpeptiden genoemd. Na orale inname worden de collageenpeptiden deels intact geabsorbeerd in de darm, waarna ze via het bloed de weefsels bereiken. In de huid bevorderen deze zogenoemde bioactieve collageenpeptiden de groei van fibroblasten en kunnen ze bovendien de productie van nieuwe collageenvezels door de fibroblasten stimuleren. Het andere deel van de collageenpeptiden in gehydrolyseerd collageenpoeder wordt in de darm nog verder afgebroken tot afzonderlijke aminozuren. Deze worden door de fibroblasten in de huid gebruikt voor de productie van nieuwe collageeneiwitten. Uit studies blijkt dat inname van collageenpeptiden ook de haardikte en sterkte van de nagels gunstig kan beïnvloeden. Op welke manier gehydrolyseerd collageen hieraan bijdraagt, is nog niet geheel duidelijk.
Het is belangrijk om gehydrolyseerd collageen niet te verwarren met ‘ongedenatureerd’ collageen, wat onbewerkt collageen aanduidt dat nog de oorspronkelijke ruimtelijke structuur heeft behouden. Supplementen met ongedenatureerd collageen worden vooral ingezet bij gewrichtsklachten. Lees hier meer over de werking van ongedenatureerd collageen.
Geschikte bronnen van gehydrolyseerd collageen zijn de huid, botten en/of pezen van runderen, varkens of vissen.
Met betrekking tot suppletie met gehydrolyseerd collageen voor de huid, haren en nagels is het goed te kiezen voor een gehydrolyseerd collageenpoeder dat is vervaardigd in een hydrolyseproces waarbij het molecuulgewicht, de ruimtelijke structuur en aminozuursamenstelling van de collageenpeptiden strikt zijn gecontroleerd. Deze aspecten spelen vermoedelijk een belangrijke rol bij de werkzaamheid van de collageenpeptiden.
Bij een overgevoeligheid voor vis wordt het gebruik van viscollageen afgeraden. Vegetariërs en veganisten.
De algemene adviesdosering ligt tussen 2,5 gram en 5 gram per dag. Van viscollageen is doorgaans een wat hogere dosering nodig dan van runder- of varkenscollageen.
Het gebruik van gehydrolyseerd collageen is zeer veilig, ook bij langdurig gebruik. Gehydrolyseerd collageen wordt beschouwd als een niet-complete eiwitbron vanwege de afwezigheid van het aminozuur tryptofaan. Inname van gehydrolyseerd collageen heeft echter geen negatieve invloed op de aminozuurbalans in het lichaam wanneer het maximaal 36% van de totale dagelijkse eiwitinname omvat. Onderzoek toont aan dat bij doseringen tot 15 gram per dag de aminozuurbalans behouden blijft.
1. Pu SY et al. Effects of oral collagen for skin anti-aging: a systematic review and meta-analysis. Nutrients. 2023;15:2080.
2. De Miranda RB et al. Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta-analysis. Int J Dermatol. 2021;60:1449-61.
3. Barati M et al. Collagen supplementation for skin health: A mechanistic systematic review. J Cosmet Dermatol. 2020;19:2820-9.
4. Proksch E et al. Oral supplementation of specific collagen peptides has beneficial effects on human skin physiology: a double-blind, placebo-controlled study. Skin Pharmacol Physiol. 2014;27:47-55.
5. Proksch E et al. Oral intake of specific bioactive collagen peptides reduces skin wrinkles and increases dermal matrix synthesis. Skin Pharmacol Physiol. 2014;27:113-9.
6. Asserin J et al. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. J Cosmet Dermatol. 2015;14:291-301.
7. Schunck M et al. Dietary supplementation with specific collagen peptides has a body mass index-dependent beneficial effect on cellulite morphology. J Med Food. 2015;18:1340-8.
8. Knefeli HC et al. Improved wound healing after oral application of specific bioactive collagen peptides. Nutrafoods. 2017;16:9-12.
9. Hexsel D et al. Oral supplementation with specific bioactive collagen peptides improves nail growth and reduces symptoms of brittle nails. J Cosmet Dermatol. 2017;1-7.
10. Oesser S. The oral intake of specific bioactive collagen peptides has a positive effect on hair thickness. Nutrafoods. 2020;1:134-8.
11. Wang L et al. Food-derived collagen peptides: safety, metabolism, and anti-skin-aging effects. Curr Opin Food Sci. 2023;51:101012.
12. Paul C et al. Significant amounts of functional collagen peptides can be incorporated in the diet while maintaining indispensable amino acid balance. Nutrients. 2019;11:1079.