Calcium

Zuivel, sesamzaad, spinazie, broccoli, kool, vijgen, granen, sardines.

Er bestaan verschillende calciumverbindingen die gebruikt worden in supplementen. Een belangrijk onderscheid dat hierbij gemaakt dient te worden, is of het om een ‘organische’ of ‘anorganische’ mineraalverbinding gaat. Anorganische mineraalverbindingen (die in de bodem voorkomen en daaruit opgenomen worden door planten, zoals calciumcarbonaat) hebben over het algemeen een lage biologische beschikbaarheid ten opzichte van organisch gebonden mineraalverbindingen zoals calciumbisglycinaat, -gluconaat en -citraat. En van de organisch gebonden mineraalverbindingen blijkt calciumbisglycinaat de beste opneembaarheid te hebben.

Osteomalacie, osteoporose, vertraagde bloedstolling, grotere kans op nierstenen en dikkedarmkanker, bij ernstig calciumtekort: spierkramp, spierzakte, verwardheid, vergeetachtigheid, hartritmestoornissen. 

• te lage calciuminname / calciumtekort
• inflammatoire darmziekten
• coeliakie
• (preventie) osteoporose/osteomalacie/rachitis
• PMS (premenstrueel syndroom)
• (preventie) hoge bloeddruk
• preventie pre-eclampsie
• kramp in benen tijdens zwangerschap
• polycysteuze ovaria
• secundaire hyperparathyreoïdie
• colonkanker(preventie)
• preventie tanduitval bij ouderen
• diabetes type 2, zwangerschapsdiabetes
• (preventie) overgewicht

• Hypercalciëmie en hypercalciurie 
• Sarcoïdose
• Te hoge vitamine D-spiegel
• Wees terughoudend met calciumsuppletie bij een verminderde nierfunctie

• Algemene onderhoudsdosering: 200-600 mg calcium per dag
• Algemene therapeutische dosering: 600-1000 mg calcium per dag
• Preventie osteoporose: 1000 mg/dag
• PMS: 1000 mg/dag
• Preventie pre-eclampsie: 1000-1600 mg/dag

Bron: European Food Safety Authority, 2015

N.B. Zorg bij calciumsuppletie in ieder geval voor voldoende inname van vitamine D, vitamine K2 en magnesium. De dagelijkse calciuminname uit voeding en voedingssupplementen mag niet hoger zijn dan 2500 mg.

• Vitamine D verhoogt de calciumabsorptie; vitamine K2 bevordert de juiste distributie van calcium in het lichaam (depositie in botten en niet in zachte weefsels zoals bloedvaten).
• Verschillende medicijnen verhogen de calciumbehoefte, waaronder anticonvulsiva (carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne), lisdiuretica en corticosteroïden.
• Alcohol verlaagt de opname en verhoogt de uitscheiding van calcium.
• Natrium (zout) verhoogt de calciumuitscheiding in de urine.
• Een hoge calciuminname kan de zinkbehoefte verhogen.
• Calcium remt de opname van lood en verhoogt de opname van aluminium.
• Gebruik geen calciumsupplement in combinatie met calcipotriol (een vitamine D-analoog); hierbij neemt de kans op hypercalciëmie toe.
• Chronisch gebruik van laxeermiddelen kan de calcium- en vitamine D-behoefte verhogen.
• Gebruik geen calciumsupplement in combinatie met ceftriaxon.
• Verhoging van de kaliuminname met verlaging van de natriuminname vermindert de calciumuitscheiding, vooral bij postmenopauzale vrouwen.
• Thiazidediuretica verminderen het calciumverlies met de urine; wees voorzichtig met calciumsuppletie.
• Neem calcium niet gelijktijdig in met sotalol, levothyroxine, bifosfonaten, tetracyclines of quinolonen; calcium kan de opname van deze medicijnen verlagen.

De aanvaardbare bovengrens van inname van calcium (uit voeding en voedingssupplementen) voor volwassenen bedraagt 2500 mg per dag (European Food Safety Authority, 2012). Nederlanders die niet met calcium verrijkte voeding gebruiken, kunnen in het algemeen extra calcium innemen in de vorm van een voedingssupplement tot een maximum van 1000 (eventueel tijdelijk tot 1600) mg per dag. Gebruik van een calciumsupplement leidt soms tot een opgeblazen gevoel en winderigheid. De kans op afzetting van calcium in bloedvaten (aderverkalking) en andere zachte weefsels neemt af bij voldoende lichaamsbeweging en een goede inname van vitamine K2 en vitamine D.

1. Heaney RP. Calcium intake and disease prevention. Arq Bras Endocrinol Metabol. 2006;50(4):685-93.

2. EFSA NDA Panel (EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies), 2015. Scientific Opinion on Dietary Reference Values for calcium. EFSA Journal 2015;13(5):4101

3. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA); Scientific Opinion on the Tolerable Upper Intake Level of calcium. EFSA Journal 2012;10(7):2814.

4. Shin CS et al. The risks and benefits of calcium supplementation. Endocrinol Metab (Seoul). 2015;30(1):27-34.

5. Langsetmo L, et al. Calcium and vitamin D intake and mortality: results from the Canadian Multicentre Osteoporosis Study (CaMos). J Clin Endocrinol Metab. 2013;98(7):3010-8.

6. Maresz K. Proper calcium use: vitamin K2 as a promoter of bone and cardiovascular health. Integr Med (Encinitas). 2015;14(1):34-9.

7. Huang JH et al. High or low calcium intake increases cardiovascular disease risks in older patients with type 2 diabetes. Cardiovasc Diabetol. 2014;13:120.

8. Asemi Z et al. Effects of calcium-vitamin D co-supplementation on glycaemic control, inflammation and oxidative stress in gestational diabetes: a randomised placebo-controlled trial. Diabetologia. 2014;57(9):1798-806.

9. Hofmeyr GJ et al. Calcium supplementation during pregnancy for preventing hypertensive disorders and related problems. Cochrane Database Syst Rev. 2014;6:CD001059.

10. Jamshidi F et al. A systematic review on the effects of maternal calcium supplementation on offspring's blood pressure. J Res Med Sci. 2015;20(10):994-9.

11. Firouzabadi Rd et al. Therapeutic effects of calcium & vitamin D supplementation in women with PCOS. Complement Ther Clin Pract. 2012;18(2):85-8.

12. Galas A et al. Does dietary calcium interact with dietary fiber against colorectal cancer? A case-control study in Central Europe. Nutr J. 2013;12:134.