Er zijn 2 vormen van vitamine B3, te weten niacine (nicotinezuur) en niacinamide (nicotinamide, niacine met daaraan gekoppeld een amidegroep). Vitamine B3 is een wateroplosbaar vitamine en heeft een sleutelpositie in de productie van twee van de meest belangrijke co-enzymen in het lichaam: NAD (nicotinamide adenine dinucleotide, coenzym I) en NADP (nicotinamide adenine dinucleotide fosfaat, coenzym II), welke betrokken zijn bij meer dan tweehonderd biochemische reacties. Vitamine B3 kan in het lichaam in beperkte mate gevormd worden uit tryptofaan.
Vitamine B3 is belangrijk voor de stofwisseling van koolhydraten, vetten, eiwitten en een groot aantal hormonen, neurotransmitters en enzymen en de energieproductie in de cellen. Niacine is goed voor de bloedcirculatie en bevordert een gezonde cholesterolspiegel. Niacine, niet niacinamide (niacine met daaraan gekoppeld een amidegroep), helpt het ongunstige LDL-cholesterol te verlagen en verhoogt gelijktijdig het gunstige HDL-cholesterol.
In fysiologisch doseringen zijn niacine en niacinamide uitwisselbaar; in hogere doseringen hebben niacine en niacinamide (deels) verschillende effecten. Niacine heeft een gunstige invloed op de vetstofwisseling en de bloedlipidenspiegels (niacinamide heeft dit effect niet), veroorzaakt vaatverwijding (flush) en remt vermoedelijk de bloedstolling en gaat trombose tegen door het verlagen van de fibrinogeenspiegel en het bevorderen van fibrinolyse. Niacine herstelt de endotheelbeschermende activiteit van HDL-cholesterol die is verstoord bij diabetes mellitus.
Bakkersgist, vlees, granen, peulvruchten, zaden, melk, groene groenten, vis, koffie, thee
Pellagra (bilaterale symmetrische lichtgevoelige huiduitslag, hyperpigmentatie, ontstoken slijmvliezen in de mond, ontstoken rode en gezwollen tong, hoge speekselaanmaak, vermoeidheid, chronische gastritis, diarree, misselijkheid, angst, depressie, hoofdpijn, dementie)
1. Zeman M et al. Pleiotropic effects of niacin: Current possibilities for its clinical use. Acta Pharm. 2016;66(4):449-469.
2. Niacinamide. Monograph. Altern Med Rev. 2002;7(6):525-529.
3. Superko HR et al. Niacin and heart disease prevention: Engraving its tombstone is a mistake. J Clin Lipidol. 2017;11(6):1309-1317.
4. Penberthy WT. The niacin flush pathway in recovery from schizophrenia and how arginine and glutamine may provide added benefit. JOM. 2012;27(1):29-38.
5. Bays HE et al. Does nicotinic acid (niacin) lower blood pressure? Int J Clin Pract. 2009;63(1):151-9.
6. Duggal JK et al. Effect of niacin therapy on cardiovascular outcomes in patients with coronary artery disease. J Cardiovasc Pharmacol Ther. 2010;15(2):158-66.
7. Takahashi N et al. Vitamin B3 nicotinamide: a promising candidate for treating preeclampsia and improving fetal growth. Tohoku J Exp Med. 2018;244(3):243-248.
8. Fricker RA et al. The influence of nicotinamide on health and disease in the central nervous system. Int J Tryptophan Res. 2018;11:1178646918776658.
9. Williams PA et al. Glaucoma as a metabolic optic neuropathy: making the case for nicotinamide treatment in glaucoma. J Glaucoma. 2017;26(12):1161-1168.
10. Hill LJ et al. Meat intake and the dose of vitamin B3 - nicotinamide: cause of the causes of disease transitions, health divides, and health futures? Int J Tryptophan Res. 2017;10:1178646917704662.
11. Damian DL. Nicotinamide for skin cancer chemoprevention. Australas J Dermatol. 2017;58(3):174-180.
12. Walocko FM et al. The role of nicotinamide in acne treatment. Dermatol Ther. 2017;30(5).