De belangrijkste electrolyten in het lichaam zijn kalium, natrium en chloride. Ze zijn belangrijk voor de waterbalans en reguleren de vochtuitwisseling tussen cellen en weefsels; tevens is kalium essentieel voor de celmembraanpolarisatie. Kalium is gunstig voor de bloeddruk, het hartritme en een goede spierfunctie. Kalium bepaalt mede de zuurgraad in het lichaam en mobiliseert glycogeen uit de lever. Een kaliumrijk dieet ondersteunt een gezonde nierfunctie. De kaliumbehoefte neemt toe bij overmatig gebruik van suiker en andere geraffineerde koolhydraten en bij vochtverlies door bijvoorbeeld lichamelijke inspanning, braken en diarree. De combinatie van een lage kaliuminname en hoge natriuminname verhoogt de kans op hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten.
Groenten, fruit, vlees, zuivel.
Spierzwakte, constipatie, vermoeidheid, malaise, hartritmestoornissen, polyurie (bij ernstiger tekort). Een veelvoorkomende oorzaak van kaliumtekort is het gebruik van diuretica (zie interactie).
Nierfalen kan leiden tot een verminderde kaliumuitscheiding. Bij nierproblemen alleen kaliumsupplementen gebruiken op advies van een arts. Mensen met uitdroging of een maag- of duodenumzweer dienen het gebruik van kaliumsupplementen te mijden.
Kalium heeft een relatief lage toxiciteit; bij een normale nierfunctie wordt een teveel aan kalium snel door de nieren uitgescheiden. Kalium kan de slijmvliezen van het maagdarmkanaal irriteren. Bij (langdurige) suppletie met een hoge dosis kalium is het aan te bevelen de bloedkaliumspiegel te monitoren, vooral bij ouderen, diabetici en bij mensen met een chronische nierziekte of bijnierinsufficiëntie. Kaliumintoxicatie kan leiden tot neuromusculaire problemen (tintelen, paresthesie, spierzwakte, paralyse) en hartstilstand.
1. He FJ et al. Beneficial effects of potassium on human health. Physiol Plant. 2008;133(4):725-35.
2. Stone MS et al. Potassium intake, bioavailability, hypertension, and glucose control. Nutrients. 2016;8(7):444.
3. Filippini T et al. The effect of potassium supplementation on blood pressure in hypertensive subjects: a systematic review and meta-analysis. Int J Cardiol. 2017;230:127-135.
4. Vinceti M et al. Meta-analysis of potassium intake and the risk of stroke. J Am Heart Assoc. 2016;5(10).
5. Chung MK. Vitamins, supplements, herbal medicines, and arrhythmias. Cardiol Rev. 2004;12(2):73-84.
6. Hoss S et al. Serum potassium levels and outcome in patients with chronic heart failure. Am J Cardiol. 2016;118(12):1868-1874.
7. Aburto NJ et al. Effect of increased potassium intake on cardiovascular risk factors and disease: systematic review and meta-analyses. BMJ. 2013;346:f1378.
8. Cai X et al. Potassium and obesity/metabolic syndrome: a systematic review and meta-analysis of the epidemiological evidence. Nutrients. 2016;8(4):183.
9. Kong SH et al. Dietary potassium intake is beneficial to bone health in a low calcium intake population: the Korean National Health and Nutrition Examination Survey (KNHANES) (2008-2011). Osteoporos Int. 2017;28(5):1577-1585.
10. Lee H et al. Potassium intake and the prevalence of metabolic syndrome: the Korean National Health and Nutrition Examination Survey 2008-2010. PLoS One. 2013;8(1):e55106.
11. Tachi T et al. Hyponatremia and hypokalemia as risk factors for falls. Eur J Clin Nutr. 2015;69(2):205-10.
12. Ferraro PM et al. Dietary protein and potassium, diet-dependent net acid load, and risk of incident kidney stones. Clin J Am Soc Nephrol. 2016;11(10):1834-1844.
13. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Opinion of the Scientific Panel on dietetic Products, Nutrition and Allergies on a request from the Commission related to the tolerable upper intake level of potassium. The EFSA Journal 2005;193:1-19.