Galacto-oligosacchariden (GOS, prebiotica)
Galacto-oligosachariden (GOS) zijn oplosbare vezels met een prebiotische werking. GOS kunnen in het lichaam niet worden verteerd door humane spijsverteringsenzymen, maar darmbacteriën (zoals bifidobacteriën en lactobacillen) kunnen deze wel fermenteren. Hierdoor kunnen prebiotica van positieve invloed zijn op het darmmicrobioom, de groei van bacteriën stimuleren en de darmbarrière versterken. Uit in vitro onderzoek blijkt dat fermentatie van GOS onder meer resulteert in de productie van korteketenvetzuren (KKV) zoals acetaat, propionaat, butyraat, succinaat, lactaat. Naast positieve gezondheidseffecten van deze korteketenvetzuren zorgt dit ook voor een effect op de pH in de darmen. Bij gebruik van diverse antibiotica kan inname van GOS zorgen voor een toename in bifidobacteriën en lactobacillen. Door toename van bifidobacteriën in de darm vermindert de activiteit van pathogene bacteriën zoals Clostridium spp. waardoor ook de vorming van toxines afneemt. Volwassenen met constipatie hebben baat bij extra GOS-inname. Ook kan GOS de hoeveelheid Akkermansia muciniphila verhogen bij gezonde volwassenen.
GOS kan verder de opname van calcium verbeteren en heeft daardoor een positief effect op de botcompositie en -structuur. GOS heeft positieve effecten op de huid zoals verbetering van eczeemklachten en een minder droge huid. Het kan IL-10 stimuleren en IL-17 en IgE verminderen wat atopische dermatitis en allergische reacties kan verminderen. Daarnaast is er een positief effect op de cholesterol- en triglyceridenwaarden gevonden bij ratten die GOS kregen toegediend.
Het darmmicrobioom speelt een belangrijke rol bij obesitas en het metabool syndroom. GOS heeft obesitas remmende effecten en uit een muizenstudie blijkt dat GOS significant de darmflora kan moduleren en de effecten op de darmflora veroorzaakt door een dieet dat veel vet bevat (high fat diet) kan tegengaan. In een andere studie is drie weken lang een gefermenteerd eiwitpoeder in combinatie met GOS gegeven aan atleten. Er werden minder gastro-intestinale klachten gemeld en de hoeveelheid bifidobacteriën in de ontlasting nam toe.
Bronnen
Van nature komen galacto-oligosachariden in kleine hoeveelheden voor in moedermelk en zuivel.
Indicaties
- Darmklachten (onder andere constipatie, opgeblazen gevoel, flatulentie)
- Calciumopname verbeteren
- Huidklachten (eczeem, droge huid)
- Behoud darmgezondheid
Contra-indicaties
Allergie voor mijt Blomia tropicalis (geeft crossreactiviteit op GOS).
Gebruiksadviezen
Dagelijks kan een dosering van 2,5-20 gram per dag worden aangehouden.
Interactie
Veiligheid
Het gebruik van GOS is zeer veilig; een dosering tot 16,2 gram per dag voor langdurig gebruik is veilig volgens de EFSA. In studies zijn zelfs tijdelijk doseringen tot 20 gram per dag toegepast. Daarnaast is er onderzoek verricht naar het gebruik van GOS tijdens de zwangerschap, waarbij vanaf week 20 dagelijks 4,5 tot 14,2 gram is ingenomen.
Literatuur
- Wardenaar FC et al. Explorative characterization of GI complaints, general physical and mental wellbeing, and gut microbiota in trained recreative and competitive athletes with or without self-reported gastrointestinal symptoms. Nutrients. 2024;16:1712. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38892645/
- Davani-Davari D et al. Prebiotics: definition, types, sources, mechanisms, and clinical applications. Foods. 2019;8:92. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30857316/
- Ladirat SE et al. Impact of galacto-oligosaccharides on the gut microbiota composition and metabolic activity upon antibiotic treatment during in vitro fermentation. FEMS Microbiol Ecol. 2014;87:41-51. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23909489/
- Konstanti P et al. The effect of nutritional intervention with lactoferrin, galactooligosacharides and vitamin D on the gut microbiota composition of healthy elderly women. Nutrients. 2022;14:2468. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35745198/
- Mei Z et al. Biological activity of galacto-oligosaccharides: A review. Front Microbiol. 2022;13:993052. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36147858/
- He N et al. Enzymatically synthesized α-galactooligosaccharides attenuate metabolic syndrome in high-fat diet induced mice in association with the modulation of gut microbiota. Food Funct. 2021;12:4960-71. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34100482/
- Hashmi A et al. Effect of prebiotic galacto-oligosaccharides on serum lipid profile of hypercholesterolemics. Probiotics Antimicrob Proteins. 2016;8:19-30. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26905736/
- Tian R et al. Effect of inulin, galacto-oligosaccharides, and polyphenols on the gut microbiota, with a focus on Akkermansia muciniphila. Food Funct. 2024;15:4763-72. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38590256/
- EFSA Panel on Nutrition, Novel Foods and Food Allergens (NDA). Safety of a change in the conditions of use of galacto-oligosaccharides as a novel food ingredient in food supplements pursuant to Regulation (EU) 2015/2283. EFSA J. 2021;19:e06384. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33531972/
- Shadid R et al. Effects of galactooligosaccharide and long-chain fructooligosaccharide supplementation during pregnancy on maternal and neonatal microbiota and immunity--a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Am J Clin Nutr. 2007;86:1426-37. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17991656/
- Jones JM et al. Maternal prebiotic supplementation during pregnancy and lactation modifies the microbiome and short chain fatty acid profile of both mother and infant. Clin Nutr. 2024;43:969-80. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38452522/
- Lee LYGN et al. Allergy to prebiotic galacto-oligosaccharides: House dust mites-the putative primary sensitizer. J Allergy Clin Immunol. 2020;145:707-10. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31626842/
Terug