17-03-2016
Eerste studie met ubiquinol bij ziekte van Parkinson
Onlangs zijn de resultaten gepubliceerd van de eerste pilotstudie naar het effect van ubiquinol (gereduceerd co-enzym Q10) bij de ziekte van Parkinson. Suppletie met ubiquinol leidde, vergeleken met placebo, tot significante verbetering van symptomen bij patiënten met gevorderde Parkinson met ‘wearing off’. Bij hen werkt L-dopa minder goed waardoor symptomen terugkomen of verergeren voordat de volgende dosis L-dopa wordt ingenomen. Tegen de verwachting in had ubiquinol geen significant effect bij patiënten met beginnende Parkinson, die nog geen L-dopa gebruikten, maar eventueel wel een dopamine-agonist.
In de Japanse pilotstudie bestond groep A uit 31 patiënten (gemiddeld 63 jaar) met gevorderde Parkinson; zij slikten tweemaal daags 150 mg ubiquinol gedurende 48 weken, of placebo. Groep B bestond uit 33 patiënten (gemiddeld 63 jaar) met beginnende Parkinson; zij gebruikten tweemaal daags 150 mg ubiquinol gedurende 96 weken, of placebo. De ernst van de ziekte werd vastgesteld met de gestandaardiseerde Parkinsonscore UPDRS (Unified Parkinson's Disease Rating Scale). UPDRS meet onder meer geestestoestand, gedrag en stemming, spraak, slikken, handschrift, aankleden, lopen, tremoren, gevoelsklachten, rigiditeit, houdingsstabiliteit, gang en complicaties van (reguliere) therapie.
Ubiquinolsuppletie leidde tot een tien keer hogere plasmaspiegel van totaal co-enzym Q10 (ubiquinol en ubiquinon). In groep A daalde de UPDRS score significant met gemiddeld 4,2 punten bij degenen die ubiquinol hadden gekregen, terwijl de ziektescore in de placebogroep met gemiddeld 2,9 punten steeg. Het is onduidelijk waarom ubiquinol geen significant effect had in groep B; mogelijk is er sprake van veel mildere oxidatieve stress en mitochondriale disfunctie die minder sterk veranderd door ubiquinolsuppletie.
Bij de ziekte van Parkinson spelen oxidatieve stress en mitochondriale disfunctie (disfunctie van complex I van de elektronentransportketen) vermoedelijk een belangrijke rol in het ziekteproces. Co-enzym Q10 is een krachtige antioxidant en elektronacceptor van complex I en II in mitochondriën. Diverse studies wijzen op een verlaagde co-enzym Q10-status in bloed en hersenen van parkinsonpatiënten. Dieronderzoek doet vermoeden dat co-enzym Q10 het ziekteproces kan vertragen. In eerdere humane studies had suppletie met ubiquinon (geoxideerde co-enzym Q10) een relatief klein (of geen) effect bij de ziekte van Parkinson, zelfs in hoge doseringen (1200-2400 mg/dag). Ubiquinol is waarschijnlijk een betere kandidaat voor de behandeling van de ziekte van Parkinson. De biologische beschikbaarheid is veel hoger, de opname in de hersenen beter en de neuroprotectieve werking groter dan van ubiquinon. Ubiquinol is alleen nog niet zo lang op de markt als ‘gewone’ co-enzym Q10.
Referentie:
Yoritaka A et al. Randomized, double-blind, placebo-controlled pilot trial of reduced coenzyme Q10 for Parkinson's disease. Parkinsonism Relat Disord. 2015;21(8):911-6.