24-03-2015
Supplement met vitamine K2 (MK-7) gunstig voor soepelheid bloedvaten bij het ouder worden
Het stijver worden van de slagaders met het ouder worden is een onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten en verhoogt de kans op sterfte. Observationele studies suggereren dat vitamine K2 (menaquinon) goed is voor hart en bloedvaten; een hogere inname van vitamine K2 is geassocieerd met een kleinere kans op verkalkte bloedvaten en sterfte door kransvatziekte. Onlangs zijn de resultaten van de eerste interventiestudie naar het effect van vitamine K2-suppletie op de vaatstijfheid op de website gezet van het vaktijdschrift Thrombosis and Haemostasis. In de Nederlandse studie leidde langdurige suppletie met vitamine K2 (natuurlijke menaquinon-7, MK-7) bij gezonde postmenopauzale vrouwen tot significante afname van de arteriële stijfheid. Bovendien verbeterde MK-7 de elastische eigenschappen van de vaatwand bij vrouwen met een grotere mate van vaatstijfheid, gemeten aan de halsslagader.
Aan de dubbelblinde, placebogecontroleerde studie van de universiteit van Maastricht deden 244 postmenopauzale vrouwen (55-65 jaar) mee. Gedurende 3 jaar nam de helft van hen dagelijks 180 mcg vitamine K2 (MK-7) in bij ontbijt of avondeten; de andere helft kreeg een placebo. Aan het einde van de studie was de vaatstijfheid significant afgenomen bij de vrouwen die MK-7 hadden ingenomen, terwijl deze daarentegen iets was toegenomen in de placebogroep. MK-7 zorgde voor significante verbetering van 2 parameters voor arteriële stijfheid: de Pulse Wave Velocity (gemeten langs de aorta) en de Stiffness Index β. De Pulse Wave Velocity (PWV) is de snelheid waarmee drukgolven, die bij de hartslag ontstaan, door de slagaders gaan. De PWV is invers gerelateerd aan de vaatelasticiteit: hoe stijver de slagader, des te sneller de drukgolf zich verplaatst. PWV geeft een beeld van de mechanische eigenschappen van de vaatwand. De Stiffness Index β verwijst naar (ongunstige) structurele veranderingen in de vaatwand en is onafhankelijk van de bloeddruk. Suppletie met MK-7 leidde bij degenen met een ongunstige Stiffness Index β (boven 10,8) tevens tot duidelijke verbetering van de elastische eigenschappen van de halsslagader. De onderzoekers verwachten dat de gunstige effecten van MK-7 op de vaatwand ook van toepassing zijn op oudere mannen.
Verschillende factoren dragen bij aan leeftijdsgerelateerde toename van de vaatstijfheid, waaronder breuken in elastische vezels, collageenstapeling, fibrose, necrose van gladde spiercellen, afzetting van macromoleculen in de vaatwand, ontsteking en kalkafzetting. Calciumdepositie in de vaatwand verergert vaatstijfheid door het veroorzaken van functionele en structurele veranderingen in de vaatwand (arteriële remodellering). Calciumdepositie in de vaatwand wordt tegengegaan door matrix GLA-eiwit (MGP), dat circuleert in de bloedsomloop. MGP functioneert alleen na activering door vitamine K(2); een hoog gehalte inactief MGP is indicatief voor een tekort aan vitamine K2 in de bloedsomloop en ongeremde kalkafzetting in de vaatwand. In de studie nam door suppletie met MK-7 het gehalte inactief MGP in bloed met 50% af, vergeleken met placebo. Het maximale effect van MK-7 (in de gegeven dagdosis) op MGP-activering werd na een jaar bereikt en bleef gedurende de rest van de studie op hetzelfde peil. MK-7 had in dit onderzoek geen invloed op de nuchtere bloedglucosespiegel, ontstekingsmarkers (interleukine-6, TNF-alfa, hsCRP) en biomarkers voor endotheeldisfunctie (Vascular Cell Adhesion Molecule, E-selectin, Advanced Glycation Endproducts). De vraag blijft of vitamine K2 behalve door activer ing van MGP op andere manieren de vaatstijfheid beïnvloedt. Eerdere in-vitro studies suggereren dat vitamine K2 een ontstekingsremmend effect heeft door de genexpressie van ontstekingsbevorderende mediatoren te verlagen. Ook is in observationele studies een inverse associatie gevonden tussen de vitamine K-status en spiegels van ontstekingsmediatoren. De onderzoekers speculeren dat vitamine K2 geen duidelijke ontstekingsremmende activiteit laat zien bij deze groep gezonde vrouwen, maar dat dit mogelijk wel het geval is bij mensen met chronische ontstekingsziekten.
Knapen MH, Braam LA, Drummen NE et al. Menaquinone-7 supplementation improves arterial stiffness in healthy postmenopausal women: double-blind randomised clinical trial. Thromb Haemost. 2015 Feb 19;113(5).
Terug